Hayvan yetiştiricilerine mineral madde uyarısı

Bahar ve yaz aylarının gelmesi ile birlikte, beslenme değişikliğine bağlı olarak mineral madde açıkları had safhaya ulaşır. Tüm mineral maddeler için tedbir almak gerekse de yavaş tedavi-ani ölüm görülebilen Çayır tetanisi hastalığını anlatmadan geçemeyeceğim.

İçinde bulunduğumuz Mayıs ayında ve sonra Haziran ayında sıkça gözlemlediğimiz “çayır tetanisi” ve bu hastalığın tedavisinde yoğun olarak kullandığımız enjektabl ilacın son günlerde üretimi durdurulduğu için korunma tedbirlerinden bahsederek, özveriyle hayvancılık yapan çiftçilerimize katkıda bulunmak istiyorum.

Bahsetmiş olduğum hastalık bir noksanlık hastalığıdır ve bir mineralin Magnezyum’un noksanlığında ortaya çıkar.

Hastalık nasıl ortaya çıkar?

İnekler süt verimi ile ve idrar ve sindirim salgılarıyla vücutlarından Magnezyum atılımı yaparlar. Bu atılan Magnezyum’un geri kazandırılması gerekmektedir. Bu ihtiyaç günde 20 gr. kadardır. Yapılan araştırmalarda kış aylarında yedikleri yemlerle yaklaşık 30 gr. alırken, bahar aylarında yedikleri taze otlardan aldıkları miktar 10 gr. civarında olmaktadır. Dolayısıyla hastalık, taze ot yenmesiyle artan süt verimi ile birlikte daha fazla Magnezyum alımına ihtiyaç duyulduğu, oysa Magnezyum alımının en az olduğu bahar aylarına ortaya çıkmaktadır.

Magnezyum neden noksan olabilir?

Fazla proteinli yemlerle beslemek, barsaklardan Magnezyum emilimini olumsuz etkiler. Aynı şekilde üre veya azotlu gübre atılan meralardaki otlarda da Magnezyum seviyesi düşük olur.

Taze çayır otları, protein ve Potasyum’dan zengin Magnezyum’dan fakir olurlar. Buradan da anlaşılacağı gibi protein ve Potasyum varlığı Magnezyum miktarında azalma ile eşdeğerdir.

Bahar aylarında ota çıkmayla birlikte hızla yükselen süt verimi, magnezyum’a daha fazla ihtiyaç demektir. Alınan miktar aynı kalırsa eksiklik ortaya çıkar.

Taze ota çıkmayla birlikte sıkça karşılaşılan inatçı ishal durumu da Magnezyum emilimini azaltmak suretiyle noksanlığa sebep olur.

Stres, Magnezyum ihtiyacını arttırır. Nakil veya sıcaklık stresleri hastalığın ortaya çıkmasında etkendir.

Neler yapılmalıdır?

Konunun özü burasıdır. Hastalığın ortaya çıkmaması için meradan, taze çayırdan veya protein vermekten vazgeçmeyeceğimize göre, yemlerine Magnezyum ilavesi yapmamız yeterli olacaktır. Veteriner hekiminizden temin edeceğiniz vitamin-mineral premixlerinin içerisine ilaveten ayrıca günlük 50 gr.Magnezyum oksit katılmalıdır.

Bu arada ishal olayları hızlı bir şekilde sebebine yönelik tedavi edilmelidir.

Buzağılarda da Magnezyum noksanlığı görülür mü?

Süt Magnezyum’dan fakir bir gıdadır. Buna rağmen buzağılarda nadiren magnezyum noksanlığına bağlı olarak hastalanma görülür. Bu hastalık bir bölgede sıkça görülüyorsa veya annesinde noksanlığa bağlı hastalık varsa, koruyucu tedbirler alınmalıdır.

Bu tedbirler şöyledir:

0-5 haftalığa kadar günde 1 gr.

5-10 haftalık arası günde 2 gr.

10-15 haftalık arası günde 3 gr. Magnezyum oksit veya bu miktarın iki misli Magnezyum karbonat yiyeceklerine katılmalıdır.

Ben kendi klinik tecrübelerimde buzağıdaki belirtileri görünce annesi için tedbir alıyorum ki olay şöyle gelişiyor: Bu hastalığın buzağılardaki en tanımlayıcı belirti boyunun yay gibi geriye yaslanmasıdır. Doğumuna katıldığım buzağılardan bazıları doğar doğmaz bahsettiğim pozisyonu alırlar. Ben de anlıyorum ki buzağıda magnezyum noksanlığı var ve bu noksanlık anneden geldiğine göre annede de noksan. Derhal tedbir alıyorum ve hastalık ortaya çıkmadan bertaraf ediyorum.

Böyle bir durumla karşılaşırsanız veteriner hekiminize müracaat ediniz.

İş işten geçmeden, öncelikle siz ve birlikte milli servetimizin zarar görmemesi için bu bilgilerin faydalı olması dileklerimle.