Kasaplık Hayvan İthalatı Zorunlu mu?
Konumuz son günlerde fiyatı spekülatörlerce arttırılmak istenen “et” üzerine. Bonfilenin kilosunu utanmadan 58 liradan satan kasap feryat ediyor;
“Acilen kasaplık hayvan ithal edilmeli”
Aynı bonfileyi İstanbul’a iki saat mesafedeki kasap 29 liraya, kıymayı 24 liraya satıyor. Zaten kasaplık hayvan veya karkas et ithal edilse, bu kasap ithal eti tezgahına koymayacak. Çünkü arada müthiş kalite farkı var. Pekala neden feryat ediyor? Ya ithalatta bir menfaati var, ya da üreticiye şantaj yapacak silahı eline geçirmek istiyor.
Ülkemizde üretici, ürününün fiyatını asla belirleyemez. Domatesim şu kadar, mısırım bu kadar, yetiştirdiğim dana bu kadar, portakalım bu kadar diyemez, imkan vermezler. Fiyatı daima alıcı belirler. Son günlerin zam şampiyonu kuru fasülyenin üreticiden alındığı fiyat 2 liradır. Fiyat artışı, aynı ette olduğu gibi spekülasyondur, çünkü yeterli miktarda hasat edilmiş olduğunu Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı bizzat kendisi söylüyor.
Fiyatı alıcı belirlerken, fiyat artıyor yaygarası nasıl çıkabilir? Piyasadaki besi hayvanları et ihtiyacını karşılayamıyor mu? Bırakın besi danasını, inekler bile kesime gidiyor. İki ay vadeyle kasaplık hayvanlar alınıyor, üründe sıkıntı olsa iki ay vade olabilir mi? Satın alanın üreticiye yapacağı en büyük fayda, vadeyi kısaltmasıdır. Alıcılar birbirleriyle ancak ödeme vadesi üzerinden rekabet yaparlar. Kasaplık hayvan olmadığını iddia etmek kasıtlı bir yorumdur.
Bütün bu yaygaranın altında milyonlarca Liralık rant yatmaktadır. Gemiler dolusu kasaplık hayvan, yada konteynerler dolusu karkas et ithalatı birilerini tek hamlede zengin ederken büyük bir kitleyi işsizliğe itmektedir. Çünkü kasaplık hayvan ithal edilmesi demek, yerli üreticiye “biz her an senin işine sekte vururuz, sen bu işi yapma” demektir. Hal böyle olunca da yerli üretici hayvancılıktan çekilmektedir. Bugün için ette sıkıntı yok fakat yakın gelecekte büyük sıkıntılar ortaya çıkacaktır.
2020 yılı civarında beklenen gıda sıkıntısı için birçok ülke stratejik yatırımlar ve stoklar yapmaktadır. Ülkemizde ise sanki insanlar etsizlikten perişan olmuş, et proteini komasına girmiş hastaya serum yetiştirir gibi acilen et ithalatına soyunmuş hatta bu maksatla bir ara ithal etleri gümrükten muayenesiz geçirmiştir. Oysa kanunlarımız, Avrupa ve ABD’de ruhsat almış güvenilirliği bilinen bir ilacın ithalatında bile, ülkemizde de ruhsat almasını birçok analizden geçirilmesini istemektedir.
Her şeyi devlet yapmasın, özelleştirelim diye çok söylendi. Devlet yapmasın ama birileri de çıkıp, stokçuluk ve spekülasyon yapıyor işte. Buna kayıtsız mı kalacağız. Sorunun çözümü ithalat mı?
Eğer hükümetimiz vatandaşını düşünüyorsa, EBK vasıtasıyla üreticiden kasaplık hayvanı peşin ödemeyle alacak, tüketicinin ulaşabileceği yerlerde, depoda varken elimizde kalmadı demeyecek güler yüzlü satış personeliyle satışa sunacak. Görün bakalım o fiyatlar nasıl düşüyor.
Bu işi devletin yapmasını beklemek yerine aslında kooperatifler gerçekleştirebilir. Bu maksatla farklı illerde satış yerleri açmaları için destekler sağlanabilir.
Gıda kaynaklarımızı çok iyi korumalıyız. Tarlası olan ekmiyor, ahırı olan hayvan koymuyor gidiyor asgari ücretle fabrikaya, işe giriyor. Yarın bu işleri yapacak çiftçi bulamayacağız. Bugün keyiften ithal ederken yarın zorunlu olarak ithal edeceğiz fakat bir farkla; satanı bulabilirsek.
Yurtdışında hayvan neden daha ucuz, mısır daha ucuz, fasülye daha ucuz? Bizde üretici kazanmadığı halde neden daha pahalı? Sebep fiyatı şişiren aracılar ve çiftçinin girdi maliyetleridir. Mısırı ucuza yetiştiren ülkenin bunu nasıl başardığı malumdur. Kimse o ülkelerde otlak var bizde yok diye bahane üretmesin. Son sistem diye bu bataklığa çiftçiyi siz sürüklemediniz mi? Suni mera diye bir şey var, bunu önermek yerine pahalı yemleri kullan, çok üret, artarsa kazanırsın demediniz mi? Pahalıya ve çok üretirse kazanabileceği yarışa sokmadınız mı? Ne oldu atalarımızdan gelen hayvancılığımıza?
Doğru yönetimle gıdada Avrupa’nın en ucuz gıdası bizde olur, ama ithal etmek her zaman için ithal edeni zengin eder. Altta kalanın canı çıksın diye düşünenlerin, geleceklerini bu ülkede planlamadıkları açıktır.
